«ويکتور ماري هوگو»در خانواده‌اي نظامي در فرانسه به دنيا آمد. سال‌های کودکی او در کشورهای مختلف سپری شد. سال ۱۸۱۴وارد پانسیون «کوردییر» شد که تحصیلات ابتدایی را در آنجا گذراند. تکالیف سخت مدرسه مانع نشد ويکتور، آثار معاصران به‌ویژه شاتوبریان(شاعر و اديب معروف فرانسوي) را مطالعه نکند. 

«ويکتور هوگو»ي نوجوان،هم‌زمان با تحصيل و مطالعه‌ي آثار ادبي، نگارش تصنیف‌های ادیبانه‌ايرا نيز آغاز کرد. «ويکتور» شعرهاي ویرژیل(شاعر مشهوري که 70 سال پيش از ميلاد مسيح در کشور باستاني روم به‌دنيا آمد.) را به فرانسه ترجمه کرد و همراه با این اشعار، قصیده‌ي بلندی در وصف «سیل» سرود. شعر بلند «شادی» او را به جمع شاعران وارد کرد. او پيش از 20 سالگی، نخستین قصه‌ي بلند خود، یعنی کتاب Bug-Jargal را منتشر کرد و با انتشار این کتاب به جمع ادیبان راه يافت. 

هوگو عقیده داشت که شاعر وظیفه دارد عواطف و احساسات جهانی را به ‌وسیله‌ي آشکار کردن احساسات خودش و به‌هم پیوستن صدای نسل بشر، طبیعت و تاریخ بازتاب دهد و در کنار اين وظيفه، خواننده را آموزش دهد و راهنمایی کند. 

آثار هوگو را به‌طور کلی می‌توان به پنج دسته تقسيم‌بندي کرد: آثار آغاز نوجوانی، شعرها، نمایش‌نامه‌ها، رمان‌ها و مجموعه‌ای از نامه‌ها، خاطرات، نقدها و مقالات ادبی و سیاسی. او در سال ۱۸۲۱، در حالي‌که تنها 19 سال سن داشت با انتشار کتاب «نوتِردام دوپاری»  (گوژپشت نوتردام) که بعد از بینوایان بزرگ‌ترین اثر اوست، شهرتی چشم‌گير به‌دست آورد. 

نويسنده‌ي فرانسوي مدتي يک پست سياسی در حکومت فرانسه برعهده داشت؛ اما اين مشغوليت سياسي، اعتراضاتي را به‌وجود آورد که باعث گوشه‌نشيني او شد. هوگو در اين سال‌هاي انزوا، شاهکار جهاني‌اش، «بینوایان» را نوشت. او درباره‌ي نگارش رمان بینوایان گفته ‌است: «من این کتاب را برای همهٔ آزادیخواهان جهان نوشته‌ام.» 

کتاب «بينوايان» بارها براي ساخت نمايش‌نامه، فيلم و حتي سريال‌هاي کارتوني مورد استفاده قرار گرفته است. کارتون مشهور بينوايان که بارها از تلويزيون ايران پخش شده، يکي از اين آثار اقتباسي است که بخشي از زندگي دختر نوجواني به نام کوزت را روايت مي‌کند. دختري که با سختي در خانه‌ي خانواده‌اي به نام «تنارديه» زندگي مي‌کند. 

هوگو تا 76 سالگي که سلامتی‌اش را از دست داد، فعال ماند و به نوشتن ادامه داد و در سال ۱۸۸۵ پس از تحمل چند سال بيماري، در 83 سالگی در پاریس درگذشت. بیش از دو میلیون نفر در مراسم خاک‌سپاری او شرکت کردند. 

مهم‌ترين رمان‌هايي که هوگو نوشته عبارتند از: «بوگژارگال»، «هان یسلند»، «آخرین روز یک محکوم»، «نوتردام دو پاری» یا «گوژپشت نوتردام»، «کلود گدا»، «بینوایان»،‌ «کارگران دریا»، «مردی که می‌خندد» و «نود و سه».